فیروزه کوبی:
فیروزه کوبی به چسباندن سنگ های کوچک فیروزه بر روی ظروف (مسی ،طلا ،نقره ، برنج ، برنز ، ورشو) و زیور الات با کمک چسب می گویند . نام دیگر ان فیروزه کاری روی مس است . این محصولها از نظر معنوی و مادی بسیار ارزشمند هستند. . این صنایع دستی هم مناسب تزیین بوده و هم برای استفاده کاربرد دارد .
انواع محصولات فیروزه کاری :
2.گلدان
3.ایینه شمعدان
4.سنبلدان
5.تنگ و جام
6.سماور و قوری
7.سرویس پایخوری
8.قندان
9.شکلات خوری
10.شیرینی خوری
11.اجیل خوری
12.سنگاب
13.کشکول با بشقاب
14.کشکول
فیروزه کوبی در اصفهان :
اقای یوسف حکیمیان در مشهد حدود 70 سال پیش این هنر را را بر روی زیور الات شروع کرد .که بعد از ان حاج داداش این هنر را به اصفهان برد. ولی شخصی که شروع کننده هنر فیروزه کاری بر روی ظروف بود روبن یروشالمی در محله کلیمی اصفهان بود . از محبوب ترین صنایع دستی ایران میتوان فیروزه کاری بر روی مس را نام برد .
فرایند ساخت بدنه محصول :
برای ساخت بدنه از مس و برنج بیشتر استفاده می کنند . شکل مورد نظر توسط فیروزه کار طراحی می شود .
طرح را به مسگر برای ساخت می دهند .
سپس به خم کار داده می شود تا با دستگاه خمکاری برجستگی و فرورفتگی ها ایجاد شود .
بعد از ان که شکل مد نظر تولید شد باید توسط زرگر یا فیروزه کوب نواری فلزی به دور قسمتی که باید فیروزهکاری شود لحیم کاری می نمایند.
فیروزه کوبی سنگ :
نوبت به جدا کردن ضایعات از سنگ فیروزه می رسد . برای این کار باید سنگ فیروزه 2 روز در اب بماند و مدام اب ان عوض شود . تا گل ان برطرف شود. بعد ان را با غربال از بزرگ به کوچک الک می نمایند . و ان را سایز بندی می کنند .و در دستگاه می ریزند. اگر سایزهای متنوع باهم ریخته شوند سنگهای کوچک از بین میروند.
سنگ هارا در دستگاه بالمیل قرار میدهند و تا 2 ساعت ان جا می مانند .
سنگ های فیروزه را براساس رنگ(رنگ بندی) و سایز دانه بندی)تفکیک می کنند.برای تولید هر محصول سایز خاصی مورد نیاز است . هرچقدر محصول بزرگتر باشد ابعاد سنگ باید بیشتر باشد .
به دو روش میتوان این سنگ را به ظرف چسباند. چسب اپوکسی (روش مدرن)و لاک زدن (روش سنتی) . لاک از کالیفن و الکل تولید می شود .رنگ ان قرمز و طلایی و سیاه است .برای چسباندن بالاک باید زیرساخت تمیز شود. این مرحله چندبار تکرار می شود . اگر بین فیروزه ها همچنان خالی باشد باید بتونه کاری صورت گیرد . چسب اپوکسی به سطح ظروف زده میشود.سپس باکمک پنس سنگ را می چسبانند.
برای پر کردن فضای خالی از پودر لاک استفاده می کنند که برروی سنگها باید پاشیده شود . چسباندن سنگ با دقت و نظم زیادی باید انجام شود . زیرا مهم ترین قسمت تولید است . و اگر با دقت کار نشود محصولتان ارزش چندانی ندارد و تلاشتان هدر می رود .
پرداختکاری و تراشکاری :
قسمت فیروزه کاری را یکنواخت ساب می زنند .ساب توسط صفحه ساب الماسه و دستگاه ساب انجام می شود .باید از صفحه ساب مخصوص هر فیروزه استفاده کرد .تا از اسیب دیدن سنگ جلوگیری کرد.
در این مرحله برای بتونه کاری ماده سخت کننده و بتونه سنگ و کاردک و لیسه و پودر رنگ لازم است . ابتدا باید پودر رنگ قسمت موردنظر را فراهم کرده و با بتونه سنگ ترکیب نمایید و با کاردک روی محصول بتونه کاری کنید .
سپس سنباده زنی باید انجام شود . سنباده زنی هم قبل و هم بعد از بتونه کاری انجام می شود . سنباده باید با فیروزه برخوردی نداشته باشد.فقط بتونه را برطرف کند . برای ثبات رنگ و درخشندگی محصول ئ افزایش عمر ان با پیستوله پلی استر روی ان می پاشند
ویژگی محصولات باکیفیت فیروزه:
- رنگ پلی استر فاقد خش و حباب و تو رفتگی و شره کردن باشد .
- سطح زیرساخت فاقد ضربه خوردگی و تو رفتگی و برامدگی باشد.
- برامدگی و تورفتگی در قسمت فیروزهکاری نباشد.
- رنگ سنگ های فیروزه یکسان و یکنواخت باشد.
شرایط نگهداری محصول فیروزه :
- از محیط و مواد اسیدی دور نگهداشته شود .
- از ضربه به محصول فیروزهکاری جلوگیری شود.
- دور از حرارت باشد.
- دور از تابش مستقیم نور خورشید نگه داری شوند .
- دور از مواد روغنی نگهداری شود.
- از اب داغ برای تمیز نمودن ان استفاده نکنید.
- برای تمیز کردن این محصولات از شوینده ملایم استفاده کنید.
ابزار فیروزهکاری:
- چکش:چکش سنگ را روی مس میکوبد.
- پنس: پنس سنگ را برمیدارد و میچسباند .
- منقاش: مانند پنس عمل میکند.
- دستگاه لحیم کاری: دستگاه لحیمکاری برای جوش درزها استفاده می شود.
- غربال:برای الک کردن سنگ های بزرگ به کوچک کاربرد دارد .
- مشعل گازی: برای ایجاد حرارت سطح مس کاربرد دارد. زمانی که لاک مایع شد روی ان سنگ را می چسبانند .
- چراغ بنزینی :مانند مشعل گازی عمل می کند.
- دستگاه بالمیل: برای جدا نمودن ناخالصی ها از سنگ کاربرد دارد.
- کاردک: از ان برای بتونه کاری استفاده می کنند .
- دریل: برای دریل کردن کاربرد دارد . مثلا بدنه اجیل خوری فیروزهکاری را به پایه ان دریل میکنند .
- گاز انبر: از ان برای نگه داشتن چیزی استفاده می کنند.
- سنگ سمباد: مانند سوهان برای سایش سنگ است .
- سوهان: برای سایش سنگ استفاده می شود.
- انبردست:مس باکمک ان شکل میگیرد .
خصوصیات محصولات افق ماندگار:
- برای ساخت محصولات از سنگ فیروزه نیشابور استفاده می کند .
- مسی را که برای زیرساخت استفاده میکند بسیار با کیفیت است .
- دقت بالایی برای پرداختکاری و چسبان سنگ لازم است.
قیمت محصولات فیروزه:
قیمت فیروزه به نوع ،ابعاد ،دقت در چسباندن سنگها ، تکی ،عمده ای بودن ان بستگی دارد . در صنایع دستی افق ماندگار میتوانید این محصول را به صورت تک و عمده و حضوری یا غیر حضوری خریداری کنید. افق ماندگار محصولتان را به صورت رایگان و با بهترین کیفیت به سراسر ایران می فرستد . همچنین میتوانید قاب یا جعبه های مخصوص هر کدام از محصولات را از افق ماندگار تهیه کنید .
سنگ فیروزه:
این سنگ در سطح زمین و هم اعماق زمین وجود دارد و نوعی سنگ اذرین است. سنگ فیروزه بسیار با ارزش است .زیرا زمان زیادی میبرد تا تشکیل شود . همچنین استخراج ان از شکافها سخت است . هرچقدر سنگ به سطح زمین نزدیکتر باشد ارزش بالاتری دارد .فیروزه از فسفات مس و الومینیوم تولید می شود . بهترین منطقه برای تشکیل ان مناطق خشک است .
ارزش سنگ فیروزه براساس رنگ:
رنگ ان فیروزه ای و سبز و ابی و سبزابی میباشد. به دلیل وجود اهن و مس این سنگ رنگی است. وجود مس بیشتر باعث میشود رنگ سنگ ابی تر و اسمانی تر شود .اگر اهن بیشتراز الومینیوم باشد رنگ ان سبز خواهد شد.اگر مقدار روی زیادتر باشد به رنگ سبز و زرد در میاید. رگه های قهوه ای ان نشان دهنده اکسیده شدن اهن است . رنگ سبزابی ان نسبت به دیگر رنگها از ارزش کمتری برخوردار است . اما سنگهای فیروزه که در ان رگه طلایی پیداست هم کمیاب ترند هم ارزش بسیار زیادی دارند . از نظر رنگی ابی تیره ان که به سبز نزدیک است باارزشتر می باشد .
نام گذاری فیروزه:
سنگ فیروزه را ایرانی ها پیروزه و عربها فیروزه نامیدند. درجهان ان را تورکویز یعنی سنگ ترکی می نامند .علت سنگ ترکی نامیدن ان به دلیل این است که در زمان های قدیم در اروپا سنگ فیروزه ناشناخته بود و معدن ان در ان جا پیدا نشده بود سپس بازرگانان ترکی ان را از ایران به اروپا میبردند و اروپایی ها به ان سنگ ترکی میگفتند .
معادن سنگ فیروزه :
این سنگ بیشتر در کشورهای ایران و جنوب غرب امریکا و مصر و چین و تبت وجود دارد . در ایران در الله اباد و نیشابور و دامغان و میدوک وکرمان و کاشمر وجود دارد . از مهم ترین معدن ان میتوان نیشابور را نام برد.
ویژگی سنگ فیروزه اصل :
1.مات بودن رنگ
2.رنگ ان ابی متمایل به سبز و سبز متمایل به زرد است .
3.عدم تغییر رنگ زیر نور خورشید
4.فیروزه معدن نیشابور به شکل یکنواخت ابی بوده و چشت ان رگه هایی است.
5.بدون خراش است .
6. پلاستیکی یا تیز و شیشه ای نیست.
خواص فیروزه:
1.درمان میگرن
2. درمان سنگ کلیه
3. درمان مشکلات گوش و گلو چشم و مغز
4.درمان افسردگی
5.مثبت نگری
6.قوت قلب
7. افزایش رزق و روزی
